DOBOR HODOWLANY -

nelly · @Admin

DOBÓR HODOWLANY
Postęp w hodowli w bardzo dużym stopniu uzależniony jest od właściwego doboru par do rozrodu. Aby przejść do omawianego tematu, należy zacząć od przytoczenia definicji, co to jest hodowla zwierząt?
HODOWLA to działalnośc człowieka zmierzająca do poprawienia założeń genetycznych zwierząt.

W zakres hodowli wchodzą:
selekcja (wybór) oraz dobór par do rozrodu (dobór hodowlany), prowadzone w warunkach prawidłowego chowu, na który składa się odchów młodziezy, żywienie, utrzymanie, pielęgnowanie i uzytkowanie sztuk dorosłych.

Tak więc właściciel psa/suki nawet bardzo już "utytułowanych" na wystawach - hodowcą nie jest. Staje się nim dopiero właściciel suki, która da potomstwo. Zanim jednak da ona potomstwo, należy dokonać doboru odpowiedniego partnera. Dobór par do kojarzenia ma zasadnicze znaczenie dla jakości przyszłego potomstwa. Na ostateczne sformowanie się wyglądu zewnętrznego i psychiki (fenotyp) przyszłych osobników, wpływają zarówno wewnętrzne czynniki, jakimi są założenia dziedziczne (genotyp) rodziców, jak i zwenętrzne czynniki środowiskowe, na które składają się elementy prawidłowego chowu.

Dla hodowców psów, pomijając jedynie szczególne przypadki tworzenia nowych ras, interesujący jest dobór jednorodny polegający na łączeniu w pary zwierząt o podobnych cechach, ściślej o podobnych genotypach, a więc w obrębie jednej rasy. W ramach doboru jednorodnego rozróżnia się: kojarzenie niekrewniacze (outbreeding) i kojarzenie krewniacze - wsobne (inbreeding, zwany potocznie inbredem).
Inbred to hodowla wsobna, w której kojarzone samce i samice są ze sobą spokrewnione w bliższym stopniu niż wynosi średnia danej populacji. Tego rodzaju dobór stosuje się wtedy, gdy chcemy określone cechy utrwalić i zachować w potomstwie. Najczęściej stosowaną formą w hodowli wsobnej nowofundlandów (nie tylko w tej rasie) jest hodowla wg linii polegająca na łączeniu par w taki sopsób, aby otrzymać potomstwo blisko spokrewnione z jakimś szczególnie wartościowym przodkiem. W rezultacie, wśród licznego potomstwa, stosując jednocześnie selekcję, uzyskuje się pożądane cechy wybitnego ojca/matki, na którego prowadzony jest inbred. Załozycielem linii może byc zarówno pies, wtedy mówimy o rodzie, jak i suka, która tworzy rodzinę. Zdarzają się pewne rody i rodziny, w których wiele osobników oznacza się wyraźnym podobieństwem do wspólnego przodka i wysoką zdolnością przekazywaniu potomstwu odziedziczonego po tym przodku eksterieru i charakteru. Jest to wynik większego niż przeciętnie stopnia homozygotyczności osobników stanowiących ród czy rodzinę. Takie, bardzo cenne dla hodowli, grupy zwierząt o wspólnym pochodzeniu to linie hodowlane. Na liniach hodowlanych opiera się praca nad kształtowaniem i doskonaleniem rasy.

Kojarzenie zwierząt niespokrewnionych ze sobą to druga metoda prowadzenia doboru jednorodnego. Dobór ten stosowany jest wtedy, gdy materiał wyjściowy jest słaby i nalezy poprawić jego cechy. Uzyskiwane potomstwo nie będzie jednak jednolite, często o cechach pośrednich lub zbliżonych do cech tylko jednego z rodziców, nie zawsze do tego "lepszego". Aby zrozumieć dlaczego tak się dzieje, nalezy sięgnąc do podstawowych wiadomości z genetyki, a więc do terminów: gameta, gen, zygota, homo i heterozygota.
Gameta, to dojrzała komórka rozrodcza męska lub żeńska (czyli plemnik i jajo) mająca zredukowaną do połowy liczbę chromosomów. Określone miejsca chromosomów zajmują geny, czyli jednostki dziedziczności (odcinki DNA) warunkujące powstanie cech organizmu. Zygota to połączone ganety: męska i zeńska. Homozygota jest to zygota lub rozwinęty z niej osobnik, która powstała w wyniku złączenia gamet o jednakowym składzie genetycznym. Jest to daleko idące uproszczenie, gdyż zwierząt wytwarzających gamety o jednakowym składzie genetycznym w praktyce, w hodowli nie ma. W tym przypadku, chodzi mi jedynie o podkreślenie róznicy w przekazywaniu cech na potomstwo przez osobniki o wiekszym i mniejszym stopniu homozygotyczności.
Heterozygota to osobnik powstały w wyniku złączenia się gamet o różnym składzie genetycznym, a wytwarane przez danego osobnika gamety mają różne założenia dziedziczne.
Na wartość przyszłego potomstwa wpływa więc fakt czy wprowadzony do danej populacji pies (jego wpływ na szybkość postępu hodowlanego ze zrozumiałych względów jest znacznie większy niż importowanej suki, ze względu na liczbę potomstwa znacznie większą u psa niz suki) jest homo czy heterozygotyczny pod względem warunkowania cech. Użycie w hodowli osobnika heterozygotycznego spowoduje u potomstwa duzy rozrzut cech. Fenotyp takiego psa/suki często nie odpowiada jego genotypowi, stąd nieraz bardzo dobry eksterierwowo osobnik nie daje potomstwa równie dobrego jak on sam.

Niekorzystnym objawem inbredu moze być osłabienie tempa wzrostu, obniżenie plodności, zwiększona możliwośc wystąpienia chorób o podłozu genetycznym. Przy prowadzeniu inbredu obowiązuje więc ostra selekcja, tym większa im większe jest spokrewnienie kojarzonych ze soba par. Nie ma jednak postępu w hodowli bez chowu wsobnego, ale prowadzenie inbredu musi być poprzedzone dokładną analizą rodowodów i dotychczasowego potomstwa pochodzącego z kojarzeń niekrewniaczych, przyszłych rodziców.
Efekt hodowli niekrewniaczej jest różny i trudny do przewidzenia, niemniej takie kojarzenia w hodowli są tak samo konieczne jak i chów wsobny. Innych mozliwości prowadzenia doboru hodowlanego nie ma.

Autor artykulu :
mgr inż. zootechnik Anna Nalazek

Pępowo 1994
Klub Nowofunlandow
[link widoczny dla zalogowanych]

jan · ~NewUser~

osoba która podejmuje się hodowli przede wszyskim musi dokładnie wytyczyć sobie cel i typ psa jaki chce hodować i uparcie do tego dążyć ,nie można dobierać partnera dla swojej suki kierując się tylko osiągnięciami wystawowymi bo to jest droga do nikąt .Gdyby wystarczyło pokryć championem to na wystawach widzielibyśmy same piękne psy a tak przecież nie jest .Czasem pod bokiem mamy psa który dał by z naszą suką ładne szczeniaki,ale nie korzystamy z takiego rozwiązania ze zwykłej niewiedzy lub powodem jest brak tytułów .Pewnie że idealnym rozwiązaniem jest krycie psem z championatem i z takim papierem który pasuje do suki .ale wielu młodych hodowców albo wstydzi się przyznać że niema pomysłu na krycie swojej suki i poprostu kryją na zasadzie bo ten mi się podoba, lub znajomi kryli i są fajne szczeniaki ,ale u znajomych wyszły ładne a u nas mogą być zupełnie inne.Krycie a może się uda jest bez sensu a mioty które się rodzą nie przynoszą nam satysfakcji na którą czekamy,nie zawsze championy którymi kryjemy nasze suki zasługują na te tytuły jest wiele psów z takimi tytułami które na niego nie zasłużyły .dla mnie champion to pies czy suka o wybitnym piętnie rasy zwieże bardzo wzorcowe to znaczy takie które raz gdzieś zobaczyłem i na zawsze utkwiło mi w pamięci ,warte było tego zapamiętania ,cóż to za champion jak stojąc przed nim na siłę muszę się doszukiwać w nim zalet a znając wzorzec widzę że coś się tu nie zgadza a po dwóch tygodniach nie pamiętam o jakiego psa chodzi.Zawsze wychodzę z założenia że warto podglądać innych i uczyć się na błędach innych ,a wtedy sami popełnimy ich mniej a jakość naszych zwierzaków będzie przynosiła nam satysfakcję o która zabiegamy .Powodzenia

lukann · ~~StaffBullUser~~

Jan swiete slowa !!